Lastik Teknolojileri
Lastikler her geçen gün gelişmekte ve yeni teknolojiler ile donatılmaktadır. Run Flat, Jant koruma ve Süngerli lastikler bu teknolojilerden sadece bir kısmıdır.
Lastikler icat edildiği ilk günden itibaren kendini geliştirmektedir. Yeni ihtiyaçlar, keşifler ve fikirler sayesinde sürekli kalitesini yenilemektedir. Motorlu taşıtların büyük bir kısmı lastik kullanmaktadır. Bir motosiklet ile uçak gibi büyüklük ve fonksiyon açısından farklı özelliklere sahip taşıtların lastiklerinden bekledikleri fonksiyonlar farklılık göstermektedir. Bir motosiklet için kavraması yüksek ve dengeli lastiklere ihtiyaç duyulurken; uçak gibi büyük lastik kullanan taşıtların yüksek yük kapasitesi, dayanıklı ve aşınmaya karşı dirençli lastik tiplerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle lastiklerin özellikleri taşıtın ihtiyaçları doğrultusunda farklılık göstermektedir.
Lastik üreticileri bu koşullara en uygun lastikleri tasarlamak için bir çok farklı bileşen ve teknik kullanarak ürünlerini geliştirmektedir. Sadece taşıtların ihtiyaçları doğrultusunda değil, kullanıcının ihtiyaçları doğrultusunda da lastiklerin farklı özelliklere sahip olması gerekmektedir. Örneğin, aynı ebada sahip spor otomobili ve binek otomobil kullanıcısının araçlarından bekledikleri performanslar farklı niteliktedir.
Spor otomobile sahip olan sürücü aracının lastik seçiminde performans odaklı tercihler tercih ederken binek otomobile sahip sürücü ise, lastik seçiminde yakıt olarak tasarruflu ürünleri tercih edebilmektedir. Bu tercihleri bir alt başlıkta inceleyecek olursak aynı otomobile sahip kullanıcının araç kullanım tipleri farklılık gösterebilmektedir. A kullanıcısı aracında üstün çekiş gücüne sahip dayanıklı ve performanslı lastikler tercih ederken, B kullanıcısı daha çok şehir içi şartlarına uygun, ekonomik ve uzun ömürlü lastikleri tercih edebilmektedir. Bu gibi bir çok farklı tercihlere sahip sürücüler için aynı ebatlara sahip lastiklerde dahi birçok farklı özelliğe sahip lastikler bulunmaktadır.
Sürücülerin ihtiyaçları ve istekleri doğrultusunda lastik üreticileri, gelişen teknolojiler ve fikir akımlarının etkileriyle lastikleri güncel teknoloji ve özelliklerle donatmaktadır. Bu yazımızda lastiklerin sahip oldukları bazı teknolojilerden bahsedeceğiz.
Patlasa da Gidebilen Lastik RFT (Run Flat) Teknolojisi
Halk arasında Patlasa da gidebilen veya patlamaz lastik olarak bilinen Run Flat teknolojisi, lastiğin yanak kısmına yerleştirilen güçlü çelik telleri sayesinde lastik ani basınç kaybına uğradığında araç kontrolden çıkmayarak hareketine devam edebilmektedir. Bu teknoloji güvenlik ve konfor açısından önem arz etmektedir. Araçların lastiği herhangi bir darbe veya yabancı maddelerin saplanması sonucunda patlaması halinde üzerindeki güçlü çelik kordlar sayesinde hareketine devam edecektir. Fakat bu hareket hali lastiğin patlamadan önceki hali gibi olmayacaktır.
Düşük hızda aracınızı güvenli bir yere ulaştırabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bir çok kullanıcı RFT teknolojisine sahip bir lastiği patlamaz lastik olarak bilinmektedir. Fakat bu bilgi yanlıştır. Run Flat teknolojili lastiklerin patlamaz özelliği bulunmamaktadır, patlasa bile uygun hızda aracınızı güvenli bölgeye ulaştırmak için tasarlanmıştır.
Run Flat teknolojisini BMW ve Mercedes gibi üst segment markalar otomobillerinde sunmaktadır. Run Flat teknolojisine sahip olmayan bir araçta Run Flat lastik kullanmanızı tavsiye etmemekteyiz. RFT teknolojisine sahip olmayan araçlarda RFT lastik kullanmak güvenlik, yakıt ve konforu büyük ölçüde olumsuz etkilemektedir. Çünkü RFT teknolojili lastikler bu özelliğe sahip olmayan lastiklere göre daha sert yanaklara sahiptir. Bu nedenle orijinal RFT lastik kullanan araçlar bu minvalde testlerini gerçekleştirmektedir.
Bir lastiğin RFT teknolojisine sahip olup olmadığını lastiğin yanak kısmına bakarak fark edebiliriz. Lastiğin yanak kısmında Run Flat veya RFT yazan lastikler Run Flat özelliğine sahip lastiklerdir. Bazı markalar Run Flat teknolojisini farklı harfler ile belirtmektedir. Örneğin Michelin 'ZP' , Goodyear 'ROF' , Hankook 'HRS' ve Continental 'SSR' ile göstermektedir. RFT lastiği diğer lastiklerden ayıran bir başka durum ise bu teknolojiye sahip olmayan lastiklere göre yanak kısmının daha sert olmasıdır.
Seal Teknolojisi
Seal Teknolojisi Türkçe anlamıyla mühürleme teknolojisi genellikle jelli lastik teknolojisi olarak bilinmektedir. Güvenlik ve konfor için geliştirilen teknolojilerden bir tanesidir. Lastiğin yanak kısmında yapısı jele benzer polimerler bulunur. Bu polimerler sayesinde lastiğe hareket halinde vida gibi zarar verici kesici cisimler saplanması durumunda içerisindeki teknolojisi sayesinde oluşabilecek 5 mm ve yakın çapa sahip delikler onarılarak basınç kaybı önlenir. Bu sayede lastiğe delici bir maddenin saplanması ve ayrılması durumunda oluşacak hasar engellenir.
Seal teknolojisine sahip olmayan lastikler kesici madde ile temasa girdiğinde patlar veya ani basınç kaybı ile araç kontrolünü kaybedebilir ve trafik kazalarına sebebiyet verebilir. Jelli lastik teknolojisi bu olumsuz durumu gidermek amacıyla geliştirilmiştir. Aracın kontrolden çıkmasını önleyerek olası kazalar engellenmek amaçlanmıştır. Jelli lastik kendini onararak yolculuk halinde lastik değiştirme faaliyetine de ihtiyaç doğurmamaktadır. Fakat daha sonra bir lastik servisine uğrayarak temas eden bölgenin kontrol ettirilmesi önerilmektedir.
Run Flat teknolojisi gibi lastik üreticileri bu teknolojiyi de farklı isimlerde kullanmaktadır. Örneğin Continental 'ContiSeal' , Goodyear 'SealTech' ve Michelin 'SelfSeal' şeklinde ifade etmektedir.
Jant Koruma FP Teknolojisi
Otomobilinin görüşüne önem veren ve modifiyeli araç tutkunları için jantlar önemli bir faktördür. Lastiklerin görünüşünün yanı sıra korunması da önemli bir faktördür. Trafikte veya park halinde iken jantların temas edebileceği kaldırım taşı gibi pek çok janta zarar verebilecek faktör bulunmaktadır. Bu gibi durumların önlenmesi için lastiklerin yanak kısmının özel tasarımı sayesinde jantlar temasa kapalı hale getirilmektedir. Diğer teknolojilerde olduğu gibi lastik üreticileri farklı isimler ile belirtmektedir. Genellikle FP veya FR şeklinde belirtilmektedir.
Ses Teknolojileri
Lastikler kullanıcılar tarafından tercih edilirken dikkat edilen hususlardan birisi de desibel değerleridir. Konforlu seyahat tercih eden sürücüler için en önemli faktörlerden biri lastiğin sesini araç içine yansıtmaması veya en düşük ölçüde yansıtmasıdır. Bu neticede üreticiler lastiklerinin desibel değerini düşük tutacak şekilde geliştirmektedir. Üretici firmalar geliştirdikleri düşük ses seviyesine sahip teknolojilerini özel isimleriyle satışa sunmaktadır. Continental bu teknolojiye sahip ürünlerini 'ContiSilent', Goodyear 'SoundComfort' ve Michelin 'Acoustic' şeklinde kullanıcılarına sunmaktadır.