Kaçış Rampası Nedir?

Kaçış rampası, Karayolları Müdürlüğü tarafından belirlenen bir tanımdır. Ayrıca oldukça önemli ve kritik bir terimdir. Kaçış rampası genelde yüksek tonajlı araçlar için kullanılan bir terimdir. Acil kaçış rampası olarak da bilinir. Kaçış rampası nedir sorusunun cevabını şu şekilde belirtilebiliriz; kaçış rampası, seyir halindeyken freni patlamış ya da lastiği fırlamış tırların ya da yüksek tonajlı araçların durma imkanı yoksa güvenli bir şekilde yoldan ayrılmasını sağlayan bir rampadır. Freni patlamak üzere olan tır ve kamyonlar için daha sık kullanım alanına sahiptir.

Yokuş aşağı inen bir tırın freninin bir anda patladığını hayal edin. Bu araç sürekli hız yaparak trafiği ciddi manada tehlikeye sürükleyecektir. Aracın güvenli bir şekilde sürüşe devam etmesi için öncelikle rampa üzerinde durdurulması ve trafikten uzaklaştırılması gerekir. Acil kaçış rampası da tam olarak bu tür durumlar için vardır.

Kaçış Rampalarının Önemi

Yukarıda bahsettiğimiz gibi kaçış rampası önemi oldukça büyüktür. Acil kaçış rampası, üzeri kumla kaplı olan bir alandır. Hızlı bir şekilde yokuş aşağı inen araç kaçış rampasına girdiğinde kumun etkisiyle rahat bir şekilde durabilir. Bu rampa sayesinde araç güvenli bir şekilde yoldan ayrılmış olur ve trafiktekilerin de can sağlığı tehlikeye girmez. Kaçış rampası olmasaydı pek çok insan kazaya maruz kalarak can ve mal kayıpları yaşanabilirdi.

Türkiye’de bulunan karayollarının birçoğunda yolun yokuş bölümünde acil kaçış rampası görmek mümkündür. Özellikle trafiğin yoğun bir şekilde aktığı işlek yerlerde bu rampalar kuruludur. Yapılan değerlendirmelere göre 2020 yılında 174 araç acil kaçış rampasını kullanarak ağır kaza yapmaktan kurtulmuştur.

Kaçış Rampalarının Tasarımı ve Yapısı

Kaçış rampaları tasarımı normal yollardan farklıdır. Öncelikle kaçış rampası asfalttan yapılmış ayrı bir yol değildir. Bunun aksine güvenli çıkış noktasına sahip olduğu için çakıl ve kum gibi kaçışı kolaylaştıracak ve aracı durduracak malzemelerden oluşmuştur. Yani, kumdan veya çakıldan yapılmış bir rampa gördüğünüzde bunun acil kaçış rampası olduğunu anlamanız mümkündür.

Kaçış Rampalarının Kullanımı

Kaçış rampalarının kullanımı esnasında birtakım unsurlara dikkat etmek gerekir. Bu bağlamda kaçış rampalarını kullanırken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır;

·         Kaçış rampaları keyfe keder değil, aracın frenleri patladığında ya da aracın durmasını engelleyecek durumlar yaşanabileceği zamanlarda kullanılmalıdır.

·         Acil kaçış rampasına mümkün mertebe ortalı bir şekilde girilmelidir.

·         Araç kaçış rampasına girdiği anda araçtan inilerek güvenli bir yerde beklenmelidir.

·         Acil kaçış rampalarına girildiğinde 112 ya da 159’a bilgi verilmelidir.

·         Son olarak aracın olduğu yerden çekilmesi için çekici çağrılmalı ve en kısa sürede frenler tamir edilmelidir.

Kaçış Rampası Kullanırken ise Yapılmaması Gerekenler ise şunlardır;

·         Kaçış rampası kullanırken aracın zarar görmesinden korkulmamalıdır. Çünkü rampanın araca vereceği hasar emin olun olası kazalardan daha düşüktür.

·         Kaçış rampasından kesinlikle kendi çabanız ile kaçmamalısınız. Çünkü riskli bir şekilde rampadan çıkmak hem diğer yolcuları tehlikeye sokar hem de araca ciddi boyutta zarar verebilir.

·         Araç kaçış rampaları kesinlikle park yeri olarak kullanılmamalıdır.

·         Acil kaçış rampası kesinlikle çalışma alanı olarak kullanılmamalıdır.

Türkiye Genelinde Kaçış Rampalarının Örnekleri

Türkiye genelinde kaçış rampaları şu şekilde gösterilebilir;

·         İzmir; Manisa – İzmir yolu

·         Muğla; Muğla – Fethiye yolu

·         Konya; Antalya – Akseki – Konya yolu

·         Ankara; Ankara – Kırıkkale yolu

·         Adana; Tarsus – Pozantı otoyolu

·         Mersin; Pozantı – Tarsus otoyolu

·         Kayseri; Kayseri – Develi otoyolu

·         Erzincan; Refahiye – Erzincan yolu

Türkiye’de bulunan kaçış rampaları bu şekildedir.

Kaçış Rampaları ve Acil Durum Yönetimi

Kaçış rampaları ve acil durum yönetimi oldukça önemlidir. Freni patlayan ve kontrolünü bir şekilde kaybeden araçların muhakkak en yakın kaçış rampasını kullanması gerekir. Çünkü aksi taktirde çok sayıda can ve mal güvenliği tehlikeye girer. Özellikle ağır yük taşıyan ağır tonajlı kamyonlar bu konuda daha risklidir. Ağır yükler ile beraber eğimli yollarda yolun sürtünme kuvvetini aşacak kadar hızlanma riski olduğunda, aracın duramayacağı anlaşıldığı anlarda derhal kaçış rampaları kullanılmalıdır.

Kaçış rampalarını sadece tırlar ve kamyonlar değil, iniş eğiminde frenleme ve hızını durdurma kabiliyetini kaybetmiş tüm araçlar kullanabilir. Sürücüler araçlarının fren sisteminde herhangi bir sıkıntı olduğunu kaybettiğinde fren sistemi tamamı ile kontrolden çıkmadan önce hem kendi taşıtının hem de çevredeki taşıtların güvenliğini sağlamak amacı ile kaçış rampasını kullanmalıdır.

Kaçış rampası kullanımı azaltmak için gerekli tedbirlerin alınması lazımdır. Öncelikle taşıtların bakımının düzenli bir şekilde yapılması gerekir. İniş eğimli yollarda aracın freninin çalışıp çalışmadığı sık sık kontrol edilmelidir. Taşıt fren sisteminin devre dışı kalmaması için iniş yollarında düşük viteslerin kullanılması alınacak tedbirlerden bir diğerdir.

Kaçış rampası sarı tabela ile gösterilir. Yani sürücülerin bu rampayı görmesi oldukça mümkündür. Bunun için rampayı fark etmemek mümkün değildir. Sizler de acil bir durumla karşılaştığınızda kendi sağlığınıza ve başkalarının canına zarar vermemek amacı ile kaçış rampalarını kullanmalısınız.