Hurda Araç Teşviki ile ÖTV'siz ve KDV'siz Araç Almak için Bilmeniz Gerekenler

Türkiye’de eski araç sahipleri ve yeni otomobil almak isteyenleri yakından ilgilendiren, otomotiv sektöründe büyük değişimlere yol açması beklenen "Hurda araç teşviki" yasası yeniden gündemde. 2025 yılında yürürlüğe girmesi planlanan "Hurda araç teşviki" yasası 25 yaşından büyük araç sahiplerine hurda teşviki sunarak ÖTV muafiyetiyle indirimli yeni araç alma imkânı tanıyor. Aynı zamanda ticari araç sahipleri ve şoför esnafına yönelik ÖTV ve KDV indirimleri, ağır hasarlı araçların trafikten tamamen çekilmesi gibi önemli düzenlemeleri içeren bu yeni hurda araç teşviki yasası ile son zamanlarda durgunlaşan otomotiv piyasasının hareketlenmesi ve yeni araç almak isteyenlerin yada aracını yenilemek isteyenlerin bu yasadan ciddi oranda faydalanması bekleniyor.. Çevre koruması, trafik güvenliği ve ekonomik canlanma gibi birçok alanda pozitif etkiler yaratması hedeflenen yasa, bu yasadan yararlanmak isteyenler için ise pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. İşte bu kapsamda yasa ile ilgili merak edilen 10 soruya açıklık getiren yazımız.

1. Hurda teşviki nedir ve kimleri kapsar?

2. Hangi araçlar hurda teşvikinden faydalanabilir?

3. ÖTV’den muaf alınabilecek araçlar hangileri?

4. Ticari araç alacak şoför esnafı için teşvik nasıl işleyecek?

5. Hurda teşvikinin ekonomik ve çevresel faydaları nelerdir?

6. Ağır hasarlı araçlarla ilgili düzenleme nedir?

7. Hurda teşvikinden nasıl faydalanılabilir?

8. Teşvik programı neden bu kadar önemli?

9. Teşvik sadece bireysel araç sahiplerini mi kapsıyor?

10. Bu tür teşvikler daha önce uygulandı mı?

Hurda teşviki, 25 yaş ve üzerindeki araç sahiplerinin eski araçlarını geri dönüşüme vererek sıfır kilometre araç alımlarında Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) muaf tutulmasıdır. Bu teşvik yalnızca Türkiye’de üretilmiş araçların alımında geçerli olacak şekilde düşünülmektedir. Amaç, eski araçların trafikten çekilmesiyle çevre kirliliğini azaltmak, akaryakıt israfını önlemek ve otomotiv sektörünü hareketlendirerek yerli üretimi ve üreticileri teşvik etmektir.

2023 TÜİK verilerine göre, Türkiye’de trafiğe kayıtlı araçların %25’i, yani yaklaşık 7,5 milyon araç, 21 yaşından büyük. 2025 yılında yürürlüğe girmesi planlanan teşvik, 25 yaşını doldurmuş araçları kapsayacak. Araçların hurdaya ayrılabilmesi için yaşı dışında herhangi bir teknik şart aranmamaktadır.

Yasaya göre teşvik kapsamında alınabilecek araçlar, Türkiye’de üretilmiş olmak zorunda. Fiat Egea, Renault Megane, Hyundai i10, Toyota Corolla ve Togg T10X gibi yerli üretim araç modelleri bu kapsama girmektedir. Listeye her yıl yeni modeller eklenebilir.

- Fiat Egea

- Fiat Egea Cross

- Fiat Fiorino

- Ford Transit

- Ford E-Transit

- Ford Tourneo Custom

- Ford Transit Custom

- Ford Tourneo Courier

- Ford Transit Courier

- Hyundai i10

- Hyundai i20

- Hyundai Bayon

- Renault Megane Sedan

- Renault Clio

- Renault Duster

- Toyota Corolla

- Toyota CH-R

- Togg T10X

- Volkswagen Transporter

Ticari araçlarını yenilemek isteyen şoför esnafı, 10 yıl boyunca ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere yeni araç alımlarında hem ÖTV’den hem de Katma Değer Vergisi’nden (KDV) muaf tutulacak. Bu düzenleme, özellikle ticari taksi, minibüs, kamyonet ve otobüs gibi araçlara sahip olan yaklaşık 1,5 milyon esnafı kapsıyor.

Hurda teşviki, eski araçların yakıt tüketimini ve bakım masraflarını azaltarak hem bireyler hem de ekonomi için tasarruf sağlar. Daha modern araçların kullanımıyla çevre kirliliği azalır, yakıt tüketimi optimize edilir ve karbon salınımı düşer. Ayrıca, geri dönüşüm sektörü de canlanacaktır.

Yeni yasa, ağır hasarlı veya pert araçların onarılarak tekrar trafiğe çıkmasını yasaklamayı amaçlıyor. Bu araçlar yalnızca yedek parça olarak kullanılabilecek ya da hurda olarak satılabilecek. Yasaya aykırı hareket eden kişiler için 500 bin TL’ye kadar para cezası öngörülmektedir. Ayrıca, bu düzenleme trafik güvenliğini artırmayı ve olası kazalardaki can kaybını azaltmayı hedeflemektedir.

Yasa yürürlüğe girdikten sonra araç sahipleri, ilgili belediyeler veya geri dönüşüm merkezleri üzerinden başvuru yaparak araçlarını hurdaya ayırabilir. Gerekli belgeler ve şartlar Resmi Gazete’de yayımlanacak detaylarla duyurulacak. Başvuru onaylandıktan sonra vatandaşlar, ÖTV muafiyetinden faydalanarak sıfır araç satın alabilecek.

Türkiye’de araç yaş ortalaması 14,5 olup, bu oran Avrupa ülkelerinin çok üzerindedir. Eski araçların trafikten çekilmesiyle trafik kazaları azalacak, yakıt verimliliği artacak ve otomotiv sektöründeki yerli üretim teşvik edilecektir. Ayrıca, ithalat bağımlılığı azalacağı için döviz tasarrufu sağlanacaktır.

Hayır, yasa teklifinde hem bireysel araç sahipleri hem de ticari araç sahipleri için düzenlemeler bulunuyor. Ticari faaliyetlerde kullanılan araçlar için şoför esnafına özel indirimler ve muafiyetler sağlanırken bireysel araç sahipleri için de hurda teşviki sunulmaktadır.

Evet, Türkiye’de ilk hurda teşvik programı 2003 yılında uygulanmış, son olarak 2019 yılında bu tür bir düzenleme yapılmıştır. Ancak bu yeni yasa, kapsamı ve şartları bakımından önceki düzenlemelerden daha geniş bir etki yaratmayı hedeflemektedir.

2025 yılında yürürlüğe girmesi beklenen bu yasa, hem araç sahipleri hem şöför esanfı hem de otomotiv sektörü için büyük bir fırsat sunuyor. Çevre koruması, ekonomik iyileştirme ve trafik güvenliği gibi pek çok konuda fayda sağlayacak olan teşvik programı, bireylerin modern ve daha güvenli araçlara ulaşmasını kolaylaştırmayı amaçlıyor. Ayrıca eski araçların trafikten çekilmesi ile yeni araçlar sayesinde daha güvenli ve konforlu sürüş sağlanacak, ikinci el piyasasında ise fiyatların bir nebzede olsa düşmesi beklenmektedir. Yasanın detaylarının netleşmesiyle birlikte daha fazla bilgi kamuoyuna açıklanacaktır. Bizlerde bu yasal düzenleme neticesinde ortaya çıkan tabloyu sizlerle detaylı bir şekilde paylaşacağız.